Kartka z kalendarza Edukacja Dzielnicy Wawer Warszawa

Kartka z kalendarza

KALENDARZ ŚWIĄT NIETYPOWYCH

Kalendarz nietypowych świąt sprawia, że będziecie można świętować każdego dnia. Uwielbiacie pizzę? Kochacie chodzić do teatru? A może jesteście miłośnikami zbierania znaczków pocztowych?

Wygląda na to, że każdy znajdzie najbardziej odpowiedni dzień, by oddać się swojemu hobby w stu procentach i pokazać innym, że to, co robicie ma ogromne znaczenie. Okazuje się, że oryginalnych i nietypowych świąt jest naprawdę dużo!

Muminki (szw. Mumintrollen) – fikcyjne istoty o antropomorficznej budowie ciała (nieco podobne do hipopotamów, ale dwunożne), zamieszkujące pewną dolinę gdzieś w Finlandii, bohaterowie cyklu dziewięciu książek i dwudziestu dwóch komiksów fińskiej (piszącej po szwedzku) autorki Tove Jansson, oraz pięćdziesięciu dwóch komiksów brata Tove, Larsa Janssona. Pierwsza książka o Muminkach, Małe trolle i duża powódź, została opublikowana przez Tove Jansson w 1945 (pierwsza wersja powstała już zimą 1939 roku), a pierwszy komiks Mumintrollet och jordens undergång zaczął ukazywać się w częściach w 1947 roku w szwedzkojęzycznym lewicowym czasopiśmie „Ny Tid”.

Wszystkie książki o Muminkach odniosły sukces: zostały przełożone na ponad trzydzieści języków. Muminki doczekały się też swojej wersji teatralnej, filmowej (między innymi serial zrealizowany w Polsce w Studio Małych Form Filmowych Se-ma-for), radiowej, telewizyjnej i komiksowej. Świat, w którym żyją Muminki, pełen jest rozmaitych stworzeń – żyją w nim Paszczaki, Hatifnatowie, Mimble – każde z nich ma swój punkt widzenia na świat, swój charakter i temperament.

W Tampere, trzecim co do wielkości fińskim mieście, mieści się Muzeum Muminków. Natomiast w Naantali, miejscowości położonej niedaleko Turku, powstał park rozrywki „Dolina Muminków”.

Muminki muminki (szw. Mumintrollen) – fikcyjne istoty o antropomorficznej budowie ciała (nieco podobne do hipopotamów, ale dwunożne), zamieszkujące pewną dolinę gdzieś w Finlandii, bohaterowie cyklu dziewięciu książek i dwudziestu dwóch komiksów fińskiej (piszącej po szwedzku) autorki Tove Jansson, oraz pięćdziesięciu dwóch komiksów brata Tove, Larsa Janssona. Pierwsza książka o Muminkach, Małe trolle i duża powódź, została opublikowana przez Tove Jansson w 1945 (pierwsza wersja powstała już zimą 1939 roku), a pierwszy komiks Mumintrollet och jordens undergång zaczął ukazywać się w częściach w 1947 roku w szwedzkojęzycznym lewicowym czasopiśmie „Ny Tid”.

Wszystkie książki o Muminkach odniosły sukces: zostały przełożone na ponad trzydzieści języków. Muminki doczekały się też swojej wersji teatralnej, filmowej (między innymi serial zrealizowany w Polsce w Studio Małych Form Filmowych Se-ma-for), radiowej, telewizyjnej i komiksowej. Świat, w którym żyją Muminki, pełen jest rozmaitych stworzeń – żyją w nim Paszczaki, Hatifnatowie, Mimble – każde z nich ma swój punkt widzenia na świat, swój charakter i temperament.

W Tampere, trzecim co do wielkości fińskim mieście, mieści się Muzeum Muminków. Natomiast w Naantali, miejscowości położonej niedaleko Turku, powstał park rozrywki „Dolina Muminków”.

Książki

Dom Muminków według projektu Tove Jansson w Parku Dolina Muminków, Naantali
1. Małe trolle i duża powódź (oryg. Småtrollen och den stora översvämningen, 1945; pierwsze polskie wydanie z 1995 w tłum. Teresy Chłapowskiej)
  - Opowiadanie, którego głównym wątkiem są poszukiwania Tatusia Muminka przez Muminka i jego mamę. Po raz pierwszy pojawia się również Ryjek, aczkolwiek jeszcze jako bezimienny zwierzaczek. Książka niezekranizowana jako anime.
2. Kometa nad Doliną Muminków (oryg. Kometjakten, 1946; wydanie zmienione – Mumintrollet på kometjakt, 1956, trzecia i ostateczna wersja – Kometen kommer, 1968; 1955^[1]; pierwsze polskie wydanie z 1977 w tłum. Teresy Chłapowskiej)
  - Obszerniejsza niż część poprzednia książka o Muminkach. Powieść dotyczy nadejścia wielkiej komety, która zakłóca spokojne życie w Dolinie Muminków, oraz wyprawie bohaterów do obserwatorium w Górach Samotnych. Po raz pierwszy pojawiają się Włóczykij, Panna Migotka, Migotek, Paszczak i Piżmowiec. Jako anime zekranizowana w formie filmu pełnometrażowego.
3. W Dolinie Muminków (oryg. Trollkarlens hatt 1948; pierwsze polskie wydanie z 1964 w tłum. Ireny Szuch-Wyszomirskiej)
  - Powieść o niezwykłych zimie i lecie w Dolinie Muminków. Opisuje perypetie związane z kapeluszem Czarnoksiężnika, wyprawę na Samotną Wyspę Hatifnatów, opowieść o Królewskim Rubinie i historię Topika i Topci. Po raz pierwszy pojawia się Buka, po raz ostatni w serii występują Piżmowiec i Migotek.
4. Pamiętniki Tatusia Muminka (oryg. Muminpappans Bravader Skrivna av Honom Själv 1950, wydanie zmienione – Muminpappans memoarer 1968, fin. Muumipapan urotyöt; pierwsze polskie wydanie z 1978 w tłum. Teresy Chłapowskiej)
  - Pamiętniki... są historią młodości Tatusia Muminka, odpowiednio ubarwioną przez niego samego. Zawiera również informacje o rodzicach Włóczykija i Ryjka, a także o rodzinie Małej Mi. Ubarwienia Tatuś Muminka tłumaczy faktem, że jego pamięć popsuła się nieco z biegiem lat. Sam autor proponuje, by po przeczytaniu pamiętników, zacząć je czytać jeszcze raz. Po raz pierwszy pojawiają się Mała Mi i Mimbla.
5. Lato Muminków (oryg. Farlig midsommar 1954; pierwsze polskie wydanie z 1967 w tłum. Ireny Szuch-Wyszomirskiej)
  - Historia wielkiej powodzi, która pozbawiła bohaterów domu, ale również skłoniła do rozwinięcia działalności artystycznej. Tatuś Muminka tworzy wówczas sztukę teatralną, zatytułowaną Narzeczone lwa, czyli więzy pokrewieństwa. Po raz pierwszy pojawia się Homek i Bufka.
6. Zima Muminków (oryg. Trollvinter 1957; pierwsze polskie wydanie z 1969 w tłum. Ireny Szuch-Wyszomirskiej)
  - Opowieść o zimie, w czasie której Muminek obudził się i nie mógł znów zasnąć. Pozostawiony sam sobie musi nauczyć się reguł rządzących zimą. Po raz pierwszy pojawiają się Too-tiki i Przodek.
7. Opowiadania z Doliny Muminków (oryg. Det osynliga barnet 1962; pierwsze polskie wydanie z 1970 w tłum. Ireny Szuch-Wyszomirskiej)
  - Kilka historii z życia trolli, wizyta w ich małym świecie. Po raz pierwszy pojawia się Gapsa. Po raz ostatni pojawiają się Ryjek, Panna Migotka i Too-tiki. Niektóre z opowiadań zostały zekranizowane jako odcinki anime.
8. Tatuś Muminka i morze (oryg. Pappan och havet 1965; pierwsze polskie wydanie z 1977 w tłum. Teresy Chłapowskiej)
  - Historia o latarni morskiej, Latarniku, samotności i morzu. Uważana za pierwszą z dojrzałych książek o przygodach Muminków (obok Doliny Muminków w listopadzie). Ostatnie pojawienie się Buki (reszta postaci występujących w książce, poza Latarnikiem, pojawia się w następnej części we wspomnieniach innych bohaterów).
9. Dolina Muminków w listopadzie (oryg. Sent i november 1970; pierwsze polskie wydanie z 1980 w tłum. Teresy Chłapowskiej)
  - Historia o Muminkach, w której występują one tylko we wspomnieniach i opowieściach osób odwiedzających ich dom, podczas gdy sami przebywają na Wyspie. Ostatnia książka serii, niezekranizowana w formie anime.
Inne książki przetłumaczone na język polski
- Co było potem? Książka o Mimbli, Muminku i Małej Mi (Hur gick det sen. 1952), tłumaczenie Ewa Kozyra-Pawlak, EneDueRabe 2011^[2]
- Kto pocieszy Maciupka? (Vem ska trösta Knyttet? 1960), tłumaczenie Teresa Chłapowska, Nasza Księgarnia 1980, drugie tłumaczenie Ewa Kozyra-Pawlak, EneDueRabe 2013
- Niebezpieczna podróż (Den farliga resan 1977), tłumaczenie Teresa Chłapowska, Nasza Księgarnia 1986
- Łobuz w Domu Muminków (Skurken i Muminhuset 1980), tłumaczenie Teresa Chłapowska, Nasza Księgarnia 2025. Tłumaczenie zostało wydane wcześniej (2001) w jednym z numerów „Magazynu Rzeczpospolitej”.
Bohaterowie
- Muminek (Mumintrollet) – zachwyca się światem, czerpie dużo radości nawet z tak małych przyjemności jak zbieranie kamieni i muszelek. Łatwowierny i naiwny, ma dobre serce i łagodne usposobienie. Do wszystkiego podchodzi niezwykle entuzjastycznie. Występuje we wszystkich książkach i komiksach poza Doliną Muminków w listopadzie (pojawia się tam jedynie we wspomnieniach Włóczykija).
- Mamusia Muminka (Muminmamman) – jest niezwykle wyrozumiała, cierpliwa i tolerancyjna. Nie ma informacji by miała jakiekolwiek imię. Mąż, przyjaciele i obcy mówią do niej po prostu: „Mamo Muminka”. Bardzo opanowana, zawsze zachowuje zimną krew, zwłaszcza jeśli w grę wchodzi dobro jej rodziny, która często nie jest świadoma jej opieki. Po części dlatego, że Mamusia wie, że każdy najlepiej uczy się na swoich błędach. Występuje we wszystkich książkach poza Doliną Muminków w listopadzie (pojawia się jedynie we wspomnieniach Tofta) oraz we wszystkich komiksach Tove Jansson poza Rabusiami.
- Tatuś Muminka (Muminpappan) – jest niewinny i chłopięcy. Nie ma własnego imienia. Wszyscy bliscy jak i obcy mówią do niego: „Tato Muminka”. Typ marzyciela i romantyka. Jest pisarzem, twórcą pamiętników, a nawet sztuki teatralnej. Uwielbia morze i burze. Jest bardzo dumny ze swojej pozycji w rodzinie, chociaż Mama Muminka traktuje go często z przymrużeniem oka. Występuje we wszystkich książkach poza Zimą Muminków i Doliną Muminków w listopadzie (pojawia się jedynie we wspomnieniach Paszczaka) oraz we wszystkich komiksach poza Rabusiami.
- Mała Mi (Lilla My) – mieszka wraz z rodziną Muminków. Jest tak mała, że może usiąść na dzbanku do mleka. Złośliwa i cyniczna, czasem nieco agresywna indywidualistka. Mówi to, co myśli, i robi to, co chce. Mimo to ma bardzo pozytywny stosunek do życia, choć bywa złośliwa wobec innych. Jest młodszą siostrą Mimbli, więc należy też do gatunku Mimbli. Po raz pierwszy pojawia się w Pamiętnikach Tatusia Muminka. Występuje również w Lecie Muminków, Zimie Muminków, Opowiadaniach z Doliny Muminków i w Tatusiu Muminka i morzu oraz w komiksach Tove Jansson. W Dolinie Muminków w listopadzie występuje jedynie we wspomnieniach Mimbli.
- Włóczykij (Snusmumriken) – syn Joka, jest filozofem-włóczęgą. Niezależny, beztroski, nie przywiązuje zbytniej wagi do jakichkolwiek dóbr ziemskich, łącznie z własną odzieżą i higieną osobistą. Jest raczej pogodnym samotnikiem, zamkniętym w sobie, jednak w paru przypadkach objawia się jego wielkie serce – choćby przez przygarnięcie sierot w Lecie Muminków. Jesienią zawsze opuszcza Dolinę Muminków i wyrusza na południe, by odwiedzić inne części świata. Jest najlepszym przyjacielem Muminka. Nosi wielki kapelusz i stary płaszcz, a najważniejszą rzeczą, jaką posiada, jest harmonijka. Występuje we wszystkich książkach poza Zimą Muminków (występuje jedynie we wspomnieniach Muminka) i Tatusiem Muminka i morzem. Nie występuje co prawda w Małych trollach i dużej powodzi, jednak zostaje tam wymieniony gatunek „włóczykije”. Występuje także w części komiksów Tove Jansson.
- Ryjek (Sniff) – syn Wiercipiętka i Groki, uwielbia błyskotki. Jest leniwy i tchórzliwy, trochę dziecinny. Został zaadoptowany przez rodzinę Muminków i wygląda zupełnie inaczej niż one. Występuje w Małych trollach i dużej powodzi, Komecie nad Doliną Muminków, W Dolinie Muminków, Pamiętnikach Tatusia Muminka i Opowiadaniach z Doliny Muminków oraz w komiksach Rabusie, Życie rodzinne, Nowe życie Muminków, Muminki i Marsjanie, Muminek i kometa i Złoty ogon Muminka.
- Panna Migotka (Snorkfröken) – jest bardzo romantyczna i dziewczęca. Jest ukochaną Muminka i przyjaciółką Małej Mi (choć są to dwa zupełnie różne charaktery). Wciąż marzy o idealnym księciu na białym rumaku^[3]. Uwielbia biżuterię i swoje własne odbicie. Ma blond grzywkę i bransoletkę na lewej kostce. Fizycznie przypomina Muminki, jednak w przeciwieństwie do nich posiada cechę zmiany własnego koloru w zależności od nastroju. Występuje w Komecie nad Doliną Muminków, W Dolinie Muminków, Lecie Muminków, Zimie Muminków i Opowiadaniach z Doliny Muminków oraz we wszystkich komiksach Tove Jansson.
- Migotek (Snork) – brat Panny Migotki. Inteligentny, uwielbia porządek i dobrą organizację. Często urządza zebrania, których przewodniczącym mianuje sam siebie. Występuje w Komecie nad Doliną Muminków i W Dolinie Muminków. Nie występuje w komiksach Tove Jansson.
- Mimbla (Mymlan) – jest starszą siostrą Małej Mi. Spokojna, patrzy na świat z przymrużeniem oka. Występuje w Pamiętnikach Tatusia Muminka, Lecie Muminków, Zimie Muminków i Dolinie Muminków w listopadzie oraz w części komiksów.
- Paszczaki (Hemulerna) – spokrewnione ze sobą, są w większości roztargnionymi kolekcjonerami najróżniejszych przedmiotów – na przykład owadów i znaczków. Lubią przebywać w samotności, przeglądając, katalogując i kategoryzując na różne sposoby swoje kolekcje. Jednak występują wśród nich różnice – przykładem może być Paszczak-Narciarz, pojawiający się w Zimie Muminków, który zainteresowany był przede wszystkim uprawianiem wszelakich sportów, graniem na tubie i byciem duszą towarzystwa. Występują we wszystkich książkach poza Tatusiem Muminka i morzem. Wspólną cechą wszystkich Paszczaków jest rozumienie świata wyłącznie z własnego punktu widzenia, dlatego często nie potrafią nawiązać bliższych relacji z innymi bohaterami cyklu i są przez nich postrzegane jako dziwolągi.
- Filifionki (Filifjonkan, fin. Vilijonkka) – istoty bardzo zasadnicze, lubujące się w idealnym porządku, w czym podobne są do Paszczaków, choć nie są jak one roztargnione. Są zwolenniczkami sztywnych zasad, często opisywane jako surowe. Bardzo zwracają uwagę na opinię innych. I tu te zasady nie zawsze są prawdziwe – przykładem może być Filifionka, która bała się burzy (Opowiadania z Doliny Muminków) – nie znajdowała ona spokoju w idealnym porządku.
- Buka (Mårran) – podobna do ducha ciemnopurpurowa istota o potężnej posturze i bladych oczach, samotny wędrowiec, który zamraża ziemię gdziekolwiek się pojawi. Wzbudza powszechny strach, choć sama w sobie sprawia wrażenie bardzo smutnej. Tęskni za ciepłem, jednak sama w sobie wytwarza aurę zimna – w Zimie Muminków siada na ognisku, które od razu gaśnie. Występuje w W Dolinie Muminków, Pamiętnikach Tatusia Muminka, Zimie Muminków i Tatusiu Muminka i morzu i w części komiksów. Zostaje również kilka razy wspominana w Opowiadaniach z Doliny Muminków.
- Hatifnatowie (Hattifnattarna) – zawsze pojawiają się w grupach. Nikt tak naprawdę nie wie, skąd przychodzą ani dokąd zmierzają. O ich obecności świadczy wyczuwalna w powietrzu elektryczność. Podczas burzy świecą niezwykłym światłem. Wiadomo też, że wyrastają z ziaren wysianych w noc świętojańską. Występują we wszystkich częściach cyklu poza Zimą Muminków, Tatusiem Muminka i morzem i Doliną Muminków w listopadzie oraz w części komiksów. Nie pojawiają się bezpośrednio w Pamiętnikach Tatusia Muminka, ale są wspominani.
- Bobek (Stinky) – mały, brązowy i włochaty stwór, wydzielający nieprzyjemny zapach, skąd wzięła się jego oryginalna nazwa. Po raz pierwszy Bobek został narysowany przez Jansson w komiksie Rabusie stworzonym na potrzeby angielskiego czasopisma „The Evening News” w 1954 roku. W wersji literackiej tylko raz, w opowiadaniu pod tytułem Łobuz w Domu Muminków (szw. Skurken i Muminhuset) z 1980. Został tam zaprezentowany jako stary towarzysz podróży Tatusia Muminka, który pewnej nocy grasuje po Domu Muminków i czyni zamieszanie pośród jego mieszkańców.
- Too-tiki – dojrzała postać, zamieszkująca zimą kabinę kąpielową Muminków. Przyjaźni się z niewidzialnymi myszami, dobrze zna zwyczaje istot żyjących zimą. Jako jedna z nielicznych postaci współczuje Buce. Mimo zawłaszczenia kabiny kąpielowej utrzymuje z Muminkami raczej ciepłe relacje. Występuje w Zimie Muminków i Opowiadaniach z Doliny Muminków oraz w komiksach Muminki i morze i Muminki zostają marynarzami.
- Topik i Topcia (Tofslan och Vifslan)^[a] – zagadkowe stworzonka, które wykradły Buce Królewski Rubin. Trochę wścibskie. Posługują się własnym językiem trudno zrozumiałym dla innych poza Paszczakiem, który podjął się roli ich tłumacza. Występują tylko w W Dolinie Muminków.
- Wuj Truj – zapomniał swojego imienia, więc wymyślił swoje własne. Podczas nieobecności Muminków i Małej Mi w ich domu przenosi się do niego, gdzie nawiązuje niezbyt udaną znajomość z Przodkiem, który okazuje się być jego odbiciem w lustrze. Występuje jedynie w Dolinie Muminków w listopadzie.
- Emma – woźna w teatrze na mieliźnie, przesądna i niezbyt sympatyczna. Jest szczurem teatralnym, prawdopodobnie spokrewniona z Filifionką. Występuje tylko w Lecie Muminków.
- Bufka – zakompleksiona histeryczka, marząca o wzbudzaniu aprobaty i podziwu. Ostatecznie znajduje pracę w teatrze jako aktorka. Występuje w Lecie Muminków i w komiksie Zabawa w udawanie.
- Tulippa – dziewczyna, która przebudziła się ze świecącego tulipana i towarzyszyła Ryjkowi, Muminkowi i jego Mamie w poszukiwaniu Tatusia Muminka. Występuje jedynie w Małych trollach i dużej powodzi.
- Fredrikson – przyjaciel i wielki autorytet Tatusia Muminka z czasów jego młodości, wynalazca i konstruktor, krewny Wiercipiętka, a co za tym idzie również Ryjka. Budowniczy „Symfonii Mórz” – statku o dość nietypowym napędzie, którym podróżuje wraz z Jokiem, Tatusiem Muminka i Wiercipiętkiem. Występuje jedynie w Pamiętnikach Tatusia Muminka.
- Edward olbrzym – olbrzymi potwór o dobrym sercu, znajomy Tatusia Muminka z czasów jego młodości. Pojawia się w Pamiętnikach Tatusia Muminka oraz w komiksie Muminki zostają marynarzami.
- Piżmowiec – cynik, wiecznie zirytowany samotnik, skrajny egoista. Występuje w Komecie nad Doliną Muminków i W Dolinie Muminków.
- Wiercipiętek – ojciec Ryjka i Nieboraka, mąż Groki, towarzysz podróży Tatusia Muminka z czasów jego młodości. Kolekcjoner guzików mieszkający w puszce po kawie. Występuje tylko w Pamiętnikach Tatusia Muminka.
- Jok – ojciec Włóczykija, samotnik i abnegat. Typ aspołeczny i pasożytniczy, jednak lubiany przez Tatusia Muminka i resztę załogi „Symfonii Mórz”, ponieważ zawsze zachowuje spokój i dystans do otoczenia. Pojawia się tylko w Pamiętnikach Tatusia Muminka. „Był taki jak ty, Włóczykiju – zawsze jakby trochę nieobecny, błądził gdzieś daleko myślami...” – Tatuś Muminka.
- Czarnoksiężnik – rozmiłowany we wszelkiego rodzaju kamieniach szlachetnych, właściciel czarnej pantery. Mimo samotnego trybu życia i posiadania tajemnych mocy potrafi znaleźć w sobie serce dla Topika, Topci i innych mieszkańców Doliny. Występuje tylko w W Dolinie Muminków.
- Homek Toft – jest bardzo nieśmiały i ma niezwykle wyczulone zmysły(po zapachu potrafi ocenić charakter i uczucia każdej osoby). Po odwiedzeniu Lasu Gniewu staje się spokojny i uważny. Jest jedyną osobą, która wita powracającą z Latarni Rodzinę Muminków. Występuje tylko w Dolinie Muminków w listopadzie. Nie może być w żadnym wypadku Homkiem z Lata Muminków, gdyż tamten był odważny (np. chwycił za szablę w niepewnej sytuacji w teatrze), oraz miał zwierzęce stopy i ogon. Toft natomiast posiada buty i nie ma ogona.
- Gapsa – na jej przykładzie świetnie widać ludzką obojętność i egoizm, aczkolwiek jest również dowodem na to, że w każdym siedzą ludzkie uczucia. Sąsiadka Filifionki, występuje w Opowiadaniach z Doliny Muminków i w komiksie Złoty ogon Muminka, zostaje wspomniana w Dolinie Muminków w listopadzie.
- Lodowa Pani – wraz z jej przybyciem do Doliny Muminków nastaje wielki mróz, zamraża każdą żywą istotę, na którą spojrzy. Pojawia się tylko w Zimie Muminków.
- Latarnik – zmęczony samotnością i bezcelowością swej pracy w latarni morskiej postanowił zostać rybakiem, jednak nie uczynił tego na długo. Pojawia się w Tatusiu Muminka i morzu i w komiksie Muminki i morze.
- Przodek – aktywny przede wszystkim zimą, wypuszczony przez Muminka z szafy w kabinie kąpielowej, zamieszkał później w piecu w domu Muminków. Jest jedynym mieszkańcem domu Muminków, który przebywa w nim w czasie akcji Doliny Muminków w listopadzie (nie pojawia się jednak bezpośrednio i jest tylko wspominany). Pojawia się również w Zimie Muminków.
- Ynk – pies, który przybył do Doliny Muminków jako jeden z „Zimowych Gości”. Jest marzycielem, który głęboko pragnie być wilkiem, choć posiada tak naprawdę duszę psa i brakuje mu odwagi. Jego marzenia zostają brutalnie zweryfikowane, kiedy o mało co nie zostaje pożarty przez watahę dzikich wilków. Został jednak uratowany przez Paszczaka-Narciarza. Występuje w książkach Zima Muminków i Niebezpieczna podróż oraz w komiksie Zabawa w udawanie.
- Mrówkolew – stwór o dość dziwnej budowie ciała. Mieszka w dziurze na plaży. Nienawidzi, gdy ktoś zasypuje mu jego dom. Gdy ktoś mu przeszkadza, zamierza go zjeść. Ostatecznie Muminek z Włóczykijem i Małą Mi wsadzili go do Czarodziejskiego Kapelusza i stał się małym niegroźnym stworkiem. Występuje w Małych trollach i dużej powodzi i w W Dolinie Muminków.
- Dzieci z Parku – gromadka małych sierot, które uwolnił Włóczykij z rąk uwielbiającego rygor małżeństwa – Dozorcy i Żony Dozorcy Parku. Do Parku przychodziły pobawić się. Włóczykij razem z Małą Mi powyrywał tabliczki z zakazami i powrzucał do morza, a potem porozrzucał nasiona Hatifnatów, aby zatrzymali Dozorcę. Ostatecznie częścią dzieci zaopiekowała się Emma, która założyła szkołę aktorską, reszta została zaadoptowana przez Filifionkę. Występują tylko w Lecie Muminków.
- Nini – dziewczynka, która tak bardzo się przestraszyła, że stała się niewidzialna. Przybywa do Doliny Muminków razem z Too-Tiki, aby przywrócić jej dawną postać. Tak też się dzieje, choć oczywiście nie od razu. Występuje tylko w Opowiadaniach z Doliny Muminków.
- Ti-ti-uu – mały stwór, któremu nadał imię Włóczykij, wracając z wyprawy. Występuje tylko w opowiadaniu Wiosenna piosenka w Opowiadaniach z Doliny Muminków.
- Gryzilepki – istoty towarzyskie, niecierpiące samotności. Wykopują kanały pod korytami rzek i zakładają tam kolonie. Zamiast nóżek mają przyssawki i zostawiają po sobie lepkie ślady. Jeden z Gryzilepków został na nieco dłużej pasażerem na gapę „Symfonii Mórz”, ku utrapieniu reszty załogi. Gryzilepki występują w Pamiętnikach Tatusia Muminka oraz w komiksach Muminek i kometa, Zima Muminków i Muminki zostają marynarzami.
W powieściach występuje wiele pomniejszych postaci, są one określane najczęściej jako „trolle” albo „leśne stworzonka”.

Ekranizacje

Na motywach cyklu Muminki Tove Jansson powstało kilka seriali telewizyjnych oraz filmów pełnometrażowych. W Polsce najbardziej znanym serialem jest powstały w latach 1977–1982 w łódzkim studiu Se-ma-for serial Opowiadania Muminków oraz zrealizowany w latach 1990–1991 w międzynarodowej koprodukcji serial zatytułowany Muminki.

W 2025 roku Muminki świętują swoje 80. urodziny.

Wszystko zaczęło się w 1945 roku od pierwszej opowieści o Muminkach, zatytułowanej "Małe trolle i duża powódź", stworzonej przez fińską artystkę Tove Jansson.

Pierwsza publikacja: 

Pierwsza książka o Muminkach, "Małe trolle i duża powódź", ukazała się w 1945 roku. 
- Rocznica w 2025: 
80 lat postaci, które pokochały miliony czytelników na całym świecie, jest obchodzone w 2025 roku. 
- Hasło jubileuszu: 
Motywem przewodnim obchodów jest hasło

"Drzwi są zawsze otwarte", pochodzące z pierwszej książki i symbolizujące otwartość, akceptację i wspólnotę. 
- Wydarzenia: 
Z okazji jubileuszu organizowane są różne wydarzenia, np. wystawa w Muzeum Kinematografii w Łodzi. 
Uwielbiacie czekoladę??? 12 kwietnia co roku obchodzimy Światowy Dzień Czekolady. Ponieważ jedną z tradycji Naszej Biblioteki Szkolnej w tym szczególnym dniu jest przygotowanie słodkiej wystawy oraz zajęć edukacyjnych, zebraliśmy dla Was kilkadziesiąt ciekawostek o czekoladzie. Polecamy także książkę Anny Onichimowskiej „Dzień Czekolady” oraz jej filmową ekranizację. Zatem usiądźcie wygodnie z kawałkiem gorzkiej (najzdrowszej!) czekolady i ruszamy do słodkiej krainy wiedzy…

Czekolada i zdrowie

1) Czekolada pobudza i dodaje energii, bo zawiera niewielkie ilości kofeiny.

2) Czekolada jest dobra na kaszel – zawarta w niej teobromina ma właściwości przeciwkaszlowe.

3) Czekolada nie podnosi cholesterolu, mimo, że ma wysoką zawartość tłuszczu.

4) Alergia na czekoladę zdarza się bardzo rzadko.

5) Czekolada poprawia nam humor na wiele sposobów, zawiera m.in. tryptofan – aminokwas białkowy, potrzebny do syntezy serotoniny – hormonu szczęścia.

6) Czekolada zapobiega próchnicy (niestety nie ta słodka, mleczna – tylko supergorzka) – ziarna kakao zawierają substancje zwalczające bakterie występujące w jamie ustnej.

7) Czekolada łagodzi uczucie głodu – dlatego jest składnikiem racji żywnościowych podróżników i żołnierzy.

8) Czekolada poprawia pamięć, aby jednak aminokwas fenyloalaniny uległ przemianie, trzeba zjeść też nieco witaminy C.

9) By się zrelaksować, wystarczy sam zapach czekolady. Aktywuje on fale theta w mózgu, które odpowiadają za stan relaksacji i medytacji.

10) Jeśli codziennie zjemy kawałek ciemnej, gorzkiej czekolady, to obniżymy ryzyko zawału o 1/3.

11) Czekolada jest zdrowa – ale tylko ta gorzka. Mleczna czy biała nie ma wpływu na nasze zdrowie lub samopoczucie.

12) Jedzenie czekolady potrafi przyspieszyć bicie serca bardziej niż pocałunek.

13) Osoby z depresją jedzą o 55% więcej czekolady niż ci, którzy są wolni od zaburzeń nastroju.

14) Czy człowiek może umrzeć od czekolady? Tak, ale musiałby zjeść 40 tabliczek jedna po drugiej.

15) Zwierzęta nie trawią czekolady – dla psa 2 tabliczki mogą być śmiertelne.

Czekolada matematycznie

16) Największa czekolada na świecie powstała w Melbourne (Australia) – było to wielkanocne czekoladowe jajo o wysokości 3 metów.

17) Największa tabliczka czekolady powstała w Splicie (Chorwacja) w 2015 roku – zajmowała powierzchnię 102,43 m2, do jej wykonania potrzebne było ponad 800 kg gorzkiej czekolady.

18) Najcięższa tabliczka czekolady powstała w Derbyshire (Wielka Brytania) w 2011 roku – ważyła 5792 kg, czyli tyle co dwa słonie, miała 29 milionów kalorii i można by było z niej wyprodukować 72045 tabliczek zwykłych rozmiarów.

19) W Belgii – stolicy czekolady – w fabrykach ją produkujących pracuje aż 20 000 osób.

20) Najwięcej czekolady na świecie zjadają Amerykanie – ponad 50% zasobów całego świata, Europa zjada 40%, a 10% – pozostałe kontynenty.

21) Ponad 20% światowej produkcji orzechów oraz 40% produkcji migdałów jest przekazywane producentom czekolady.

22) Aby wyprodukować 1 kilogram czekolady potrzebnych jest aż 800 ziaren kakaowca.

23) Za bogaty aromat czekolady może odpowiadać nawet 600 smaków zamkniętych w jednej tabliczce.

24) Najdroższa tabliczka czekolady na świecie została sprzedana w 2001 roku za 687 dolarów –100-letnia tabliczka należała do kapitana Roberta Scott’a z pierwszej ekspedycji na Antarktykę.

25) W 2016 roku światowy rynek czekolady był wart 98 miliardów dolarów.

26) W 2018 roku światowy rynek słodyczy był wart 329 miliardów Euro.

27) Drzewo kakaowca produkuje ziarna jedynie przez 25 lat, a żyje aż 200 lat.

28) W czasach Azteków za 100 ziaren kakaowca można było kupić niewolnika.

29) W ciągu roku cała produkcja kremu do nadziewanych czekoladowych jajek firmy Cadbury waży więcej niż 1500 słoni. Jedno nadziewane jajko ma 160 kcal.

30) Gdybyś jadł jednego batona Mars dziennie, ważącego 57 g, w ciągu roku pochłonąłbyś 12,7 kg tego smakołyku, a wraz z nim 99 645 kcal.

31) Największy sklep z czekoladą i słodyczami powstał w Dubaju – Candylicious liczy 900 metrów kwadratowych, jest tam czekoladowe drzewo z cukierkowymi liśćmi oraz kolejka i ciuchcia dowożąca słodycze do klientów.

Czekolada i sławne osoby

32) Montezuma II – aztecki cesarz podobno wypijał dziennie 50 kubeczków czekolady z chilli.

33) Na francuskim dworze zwyczaj picia czekolady wprowadziła hiszpańska księżniczka Anna Austriaczka z rodu Habsburgów, wielkim fanem czekolady był też Król Słońce – Ludwik XIV.

34) Wielkim miłośnikiem czekolady był polski król August II Sas – to prawdopodobnie on wprowadził modę na picie czekolady na Wisłą w pierwszym dziesięcioleciu XVIII wieku.

35) Jeszcze większym miłośnikiem czekolady był Napoleon Bonaparte, który zjadał kosteczkę, ilekroć potrzebował zastrzyku energii.

36) Właściciel jednej z najbardziej znanych amerykańskich fabryk czekolady – Hershey – uniknął tragicznej śmierci na Titanicu, ponieważ w ostatniej chwili odwołał rejs.

37) Podczas II wojny światowej naziści chcieli dokonać zamachu na Winstona Churchilla za pomocą wybuchającej tabliczki czekolady.

Czekolada i ludzkie dziwactwa

38) Apetyt na czekoladę nie może być zaspokojony żadnymi innymi słodyczami.

39) 76% osób, zjadając króliczka czekoladowego, najpierw obgryza mu uszy.

40) Nazwa czekolady w języku Azteków oznaczała „gorzką wodę” – Aztecy pili wywar z ziaren kakaowca z dodatkiem chili, kukurydzy i arnoty.

41) Starożytni mieszkańcy dżungli mezoamerykańskiej – Olmekowie, Aztekowie i Majowie – odkrywcy i pierwsi koneserzy czekolady – pili ją na zimno.

42) Czekolada była u Azteków i Majów traktowana jak waluta, do wymiany towarów i usług.

43) Kakao zazwyczaj uprawiane jest na małych rodzinnych farmach, a nie w wielkich korporacjach (choć później jest przez nie skupowane).

44) Biała czekolada tak naprawdę nie ma nic wspólnego z czekoladą (poza kształtem), ponieważ nie zawiera ani grama kakao.

45) Twórca ciasteczek z czekoladą nie sprzedał swojego projektu Nestle za pieniądze – zażądał dożywotniej dostawy czekolady.

46) Czekolada to jedyna substancja jadalna (poza masłem), która topi się poniżej temperatury ciała człowieka… i dzięki temu roztapia się w ustach.

47) Czekolada, która się nie topi, została wymyślona, aby żołnierze amerykańscy mogli ją nosić w kieszeni.

48) Tradycyjny sposób podawania Gingiji (portugalskiej nalewki z wiśni) wymaga małego kubeczka wykonanego z czekolady – po wypiciu napoju, kubeczek się zjada.

49) Francuska firma Valrhona twierdzi, że wymyśliła czwarty gatunek czekolady (po mlecznej, gorzkiej i białej) – czekoladę blond; została odkryta przez przypadek, ma kolor karmelu i jest bardzo droga – kosztuje około 14 euro za pół kilograma.

50) Zapach czekolady sprzyja kupowaniu… książek – rozpylony w sklepie zwiększa sprzedaż książek kulinarnych i powieści romantycznych o 40%, a innych książek o 20%.

51) Czekoladę można wykorzystać jako sposób na przekupstwo – podczas badań 70% londyńczyków przyznało się, że podałoby hasło do swojej poczty w zamian za tabliczkę czekolady.

52) 1 na 7 osób w wieku 15-24 lat twierdzi, że życie bez czekolady jest pozbawione sensu.

Czekolada i historia

53) Ziarna kakaowca dopiero w 1502 roku przywiózł do Europy Krzysztof Kolumb z jednej ze swoich wypraw, niestety napój czekoladowy w wersji azteckiej wcale mu nie smakował.

54) Uroki czekolady docenił konkwistador Ferdynand Cortez, który w 1528 roku przywiózł ziarna do Hiszpanii – na początku gorzki napój bogów nie przypadł Hiszpanom do gustu.

55) W XVI wieku na dworze Filipa II w Hiszpanii przygotowano recepturę gorącej czekolady, która początkowo była stosowana jako lekarstwo.

56) W 1580 roku otworzono w Hiszpanii pierwszą fabrykę czekolady.

57) W Hiszpanii wynaleziona została także specjalna zastawa – mancerina, zwana tak od nazwiska wynalazcy porcelanowej zastawy do picia czekolady – markiza de Mancera.

58) W XVII wieku zaczęła się moda na otwieranie lokali serwujących gorącą czekoladę, jedna z takich czekoladziarni założona w 1693 roku w Anglii istnieje do dziś.

59) Czekoladę, jaką pijemy obecnie, rozpropagowali Anglicy, po tym jak w roku 1657 pewien Francuz otworzył w Londynie przy Bishopsgate Street pijalnię “znakomitego napoju zachodnioindyjskiego”.

60) Pierwsza oryginalna, polska czekolada pitna powstała około 1859 roku – twórcą jej receptury był protoplasta najsłynniejszych polskich cukierników, Ernest Karol Wedel.

61) W 1828 roku Konrad Jan van Houten wyprodukował kakao w proszku.

62) Joseph Fry w 1846 roku wyprodukował pierwszą współczesną tabliczkę gorzkiej czekolady (z kakao, cukru i masła kakaowego), przeznaczoną już do jedzenia.

63) Firma Fry & Sons stanowi obecnie część imperium Cadbury’s, w 1849 roku rozpoczęła masową produkcję tabliczek czekolady, a w 1873 roku jako pierwsza zaczęła wyrabiać również czekoladowe jajka wielkanocne.

64) Pierwsza tabliczka mlecznej czekolady to bardzo młody wynalazek – powstała w 1875 roku, dzięki współpracy Daniela Petera (czekolada) i Henriego Nestle (skondensowane mleko w proszku).

65) Przed rokiem 1879 czekolada była cierpka i szorstka w smaku; Rudolf Lindt dołożył do przepisu tłuszcz kakaowy, a wszystko wymieszał w specjalnej maszynie – od tego czasu czekolada jest delikatna jak jedwab.

66) W 1940 roku Forrest Mars stworzył pokryte glazurą cukierki – czekoladki M&M’s, które „rozpuszczają się w ustach, a nie w dłoni”.

67) Czekolada była powodem strajku – w 1947 roku strajkowały kanadyjskie dzieci, bo czekolada podrożała o 50%.

68) Prawdziwa rzeka czekolady powstała w 1971 roku, kiedy kręcono film „Willy Wonka i Fabryka Czekolady”.

69) Pierwszy przypadek czekoladowego szpiegostwa wyszedł na jaw w 1980 roku, kiedy pracownik jednego z koncernów czekoladowych próbował przemycić sekretne receptury do ZSRR, Chin i Arabii Saudyjskiej.

70) W 2001 roku polscy cukiernicy wykonali czekoladową figurę Adama Małysza naturalnych rozmiarów, chcieli w ten sposób podziękować polskiemu skoczkowi za jego sukcesy, do dziś figura jest prezentowana turystom w Wiśle.

Małym i dużym miłośnikom czekolady Biblioteka Szkolna poleca także do przeczytania wielokrotnie nagradzaną książkę Anny Onichimowskiej pt. „Dzień Czekolady” oraz film familijny z 2018 roku, będący jej ekranizacją, w reżyserii Jacka Piotra Bławuta. I książka i film są pełne magii, warto się nimi zainteresować. Całej Społeczności Szkolnej udanego i pysznego Dnia Czekolady!!!
8 kwietnia, obchodzimy Dzień Miłośników ZOO – idealny moment, aby podziwiać różnorodność świata zwierząt oraz przypomnieć o istotnym wkładzie ogrodów zoologicznych w ochronę zagrożonych gatunków. Ogrody zoologiczne postrzegane są głównie poprzez funkcję rekreacyjną, a w rzeczywistości pełnią o wiele istotniejszą rolę. Każdego dnia na świecie wymiera jakiś gatunek zwierząt. Dzięki prowadzonym w zoo programom ratowania zagrożonych gatunków, niektóre udaje się ocalić przed wyginięciem.

Historia zoo – jak powstawały pierwsze ogrody zoologiczne?

Pierwsze ogrody zoologiczne, a przynajmniej ich protoplaści, mają długą historię. Już w Starożytnym Egipcie, Asyrii czy Chinach władcy trzymali zwierzęta w zamknięciu. Stanowiło to nie tylko dowód prestiżu, ale także spełniało funkcję rozrywki.

Co ciekawe zwierzyniec posiadał również Jan III Sobieski.

Najstarszym istniejącym ogrodem zoologicznym jest zoo w Wiedniu. Zostało ono założone w 1752 roku. Zoo to szczyci się nie tylko długą historią, ale i licznymi sukcesami. Między innymi w 2007 roku odnotowano tam pierwsze naturalne narodziny pandy wielkiej w Europie.

Z kolei najstarszym zoo w Polsce jest ogród zoologiczny we Wrocławiu. Zostało ono otwarte 10 lipca 1865 roku.

Jan Brzechwa Zoo
17 lutego na całym świecie obchodzimy Międzynarodowy Dzień Kota. Tradycja podkreślania znaczenia kotów w naszym życiu przyszła do nas z Włoch ponad 30 lat temu. Wiele domowych mruczków, gdyby tylko mogło, powiedziałoby pewnie, że podobne święto obchodzi codziennie. Inne koty wciąż czekają na swój ciepły kąt. Światowy Dzień Kota to święto każdego z nich.

Kiedy jest Dzień Kota? Gdyby zapytać o to same czworonogi, odpowiedzi mogłyby znacząco się różnić. Dla naszych domowych futrzaków byłoby to oczywiste, że święto takie powinno być wpisane w kalendarz przez 365 dni roku (a w latach przestępnych jeszcze o jeden dzień więcej). W końcu każdego dnia, na każde nieśmiałe miauknięcie, biegniemy do kuchni, aby napełnić kocią miseczkę jedzeniem najlepszej jakości, a mięsa, które dajemy swoim kotom, nierzadko odmawiamy sobie samym, bo za drogie i zbyt luksusowe. Takie są kocie realia.

Czytaj więcej na:https://www.ekokalendarz.pl/kategoria/swieta/dzien-kota/

ZOBACZ: https://www.youtube.com/results?search_query=miau+rossini\
Międzynarodowy Dzień Psa Ratowniczego

Ostatnia niedziela kwietnia każdego roku to Międzynarodowy Dzień Psa Ratowniczego. Od chwili jego ustanowienia, czyli od 2008 r. dzień ten celebrowany jest przez strażaków-ratowników i ich najbliższych czworonożnych partnerów.  Jest to doskonała okazja do podkreślenia niezmiernie ważnej roli jaką pełnią te zwierzęta w poszukiwaniu zaginionych osób na rozległych terenach czy też w katastrofach budowlanych.

Psy, które ratują życie!

Dawniej pomagały głównie pasterzom, a z czasem także przy polowaniach. Psy, jako zwierzęta towarzyszące człowiekowi od zarania dziejów, ze względu na wiele swoich cech wykorzystywane są dziś w ratownictwie.

Pierwsze psy ratownicze, o których wiemy, to hodowane w XVII wieku przez mnichów w Alpach Pennińskich bernardyny. Najbardziej znanym psem ratowniczym jest pies Barry, bernardyn żyjący w latach 1800-1840. Uratował życie około 40 osobom. W poniższym artykule odpowiemy na pytania, jakie rasy psów najlepiej sprawdzają się w roli psów ratowniczych, jakie zadania stoją przed nimi, a także jak nazywają się psy ratownicze i jak je dzielimy.

Psy ratownicze – cechy

Zasadniczo pies nie musi być psem rasowym, by poddać go szkoleniu, jednak musi wykazywać się szeregiem cech. Są to:

- inteligencja,
- doskonały węch,
- siła fizyczna oraz rozmiar odpowiednie do stawianych mu zadań,
- brak jakichkolwiek przejawów agresji,
- chęć do pracy z człowiekiem.

Psy poszukiwawcze – rasy

Psy poszukiwawcze najczęściej służą do poszukiwań osób zaginionych. Wykorzystując swój doskonały węch, poszukują one tropu zapachu zaginionego. Najbardziej popularnymi rasami psów poszukiwawczych są teriery, owczarki, sznaucery i retrievery.

Wodne psy ratownicze

Zadania stojące przed wodnymi psami ratowniczymi to najczęściej szukanie i ratowanie osób tonących oraz holowanie przedmiotów lub ludzi. Wodne psy ratownicze pomocne mogą być na przykład przy holowaniu liny do łodzi czy ciągnięciu łodzi za sobą. Rasami, które sprawdzają się najlepiej w roli ratownika wodnego, są landseer, labrador czy nowofundland. Ich cechą charakterystyczną jest sierść chroniąca przed wyziębieniem.

Nurkujący pies ratowniczy

Najlepiej pływającym i nurkującym psem jest nowofundland (inaczej wodowłaz). Jest to duży pies wykazujący się ogromną siłą, dzięki czemu może holować tonących, nawet nieprzytomnych. Posiada on sterowny ogon oraz błonę pławną między palcami, co czyni go świetnym pływakiem.

Lądowe psy ratownicze

Lądowe psy ratownicze dzielą się na kilka podgrup:

- psy poszukiwawcze, pracujące na rozległych terenach, jak łąki, lasy; najczęściej poszukują osób zaginionych, porwanych czy rannych;

- psy gruzowe, specjalizujące się w przeszukiwaniu zawalonych budynków; są nieocenioną pomocą, gdy dojdzie do katastrofy budowlanej, katastrofy naturalnej czy zamachu terrorystycznego. Najczęściej wykorzystywanymi rasami są foksterier, springer spaniel, border collie, golden retriever i owczarek niemiecki;

- psy lawinowe (psy ratownicze w górach), które współpracują z ratownikami górskimi. Największą odporność na mróz mają bernardyny krótkowłose, bernardyny długowłose, owczarki niemieckie, goldeny retrievery, owczarki szkockie krótkowłose, bordery collie i berneńskie psy pasterskie. Psy lawinowe uczestniczą w akcjach ratunkowych GOPR i ich zadaniem jest poszukiwanie ludzkiego zapachu pośród śniegu. Pies w ciągu 30 minut jest w stanie przeszukać około hektar zasypanego obszaru!

Szkolenie psów ratowniczych

Szkolenie psa ratownika zaczyna się treningiem posłuszeństwa zakończonym egzaminem na psa towarzyszącego. Po takim wstępnym przeszkoleniu trening rozszerza się na kilka głównych dziedzin: praca w terenie, prace poszukiwawcze, praca z powiadomieniami, mobilność w terenie. Pies ratunkowy nigdy nie pracuje sam, ale współpracuje ze swoim przewodnikiem; szkolenie dotyczy obu stron. Posiada specjalne obroże i kagańce, które pomagają mu wykonywać różnego typu zadania.

Kurs przewodników psów ratowniczych

Celem tego kursu jest przygotowanie uczestników do roli przewodnika psów ratowniczych. Plan zajęć obejmuje zajęcia dotyczące wychowania i prowadzenia młodych psów, podstaw kynologii, anatomii i fizjologii psa oraz szkolenia psów ratowniczych.

Szelki ratownicze dla psa

Specjalistyczne szelki dla psa ratownika powinny być obszerne, co umożliwia bezpieczne podnoszenie i opuszczanie na przykład do szczelin w celu poszukiwania ofiar. Istotne jest, aby szelki były łatwe do założenia, dzięki czemu można szybko je zastosować w akcji poszukiwawczej lub ratunkowej.

Dzięki inteligencji, wytrzymałości fizycznej i posłuszeństwu naszych psich przyjaciół możemy wykorzystać je do pomocy na przykład ofiarom wypadków, katastrof czy porwań. Psy są niezastąpionymi tropicielami, niektóre mają również predyspozycje do ratownictwa wodnego. W szczególnych przypadkach można poddać szkoleniu psa innej rasy niż 19 zatwierdzonych przez MSWiA, a także psa nierasowego.
https://view.genially.com/601d20a83788810d034b2a3c/presentation-pasowanie-na-czttelnika
Światowy Dzień Origami co roku obchodzimy 24 października.

Czy tworzyliście kiedykolwiek samoloty, stateczki czy żabki z papieru? To są elementy japońskiej sztuki składania papieru Origami. Tradycyjne orgiami polega na tworzeniu figur z kwadratowego arkusza papieru poprzez zaginanie, bez użycia kleju i nożyczek. Obecnie istnieje wiele odmian Origami, między innymi Origami modułowe, które umożliwia wykonanie przestrzennych figur z wielu, połączonych ze sobą, małych elementów z Origami.
Ten rodzaj sztuki został tak popularny w Japonii, że jest obowiązkowym przedmiotem w szkole. Podobno nawet, aby dostać się na jakąkolwiek japońską uczelnię artystyczną, należy wykazać się znajomością Origami. Japończycy, uważają, że Origami pomaga w nauce matematyki, geometrii. Ćwiczy precyzję, sprawność manualną, koncentrację oraz wykonywanie zadań według ściśle określonej kolejności. Najbardziej rozpowszechnioną formą z papieru w Japonii jest żuraw, który symbolizuje szczęście i życie. Pierwszy podręcznik Origami przedstawiał aż 49 sposobów wykonania żurawia. Japończycy również stworzyli największego na świecie żurawia, mającego 81,94 m rozpiętości skrzydeł. Zaś najmniejszego wykonał pan Naito Akira, tworząc żurawia z arkusza papieru o wymiarach 0,1mm x 0,1 mm.
Dzisiaj istnieje niezliczona ilość przedmiotów, którą można odwzorować za pomocą złożenia kartki. Są papierowe dekoracje do domów, papierowe rzeźby. Wielu artystów inspiruje się papierowym Origami, tworząc dzieła z innych materiałów. Można spotkać meble, biżuterię czy domy o podobnych kształtach.
Zachęcamy wszystkich do wyczarowania czegoś z papieru. Szeroki wybór literatury, dostępny w naszej bibliotece, pozwoli Wam stworzyć, każdy, wymarzony kształt. Własnoręcznie wykonane Origami może być wspaniałym prezentem, opakowaniem na prezent, zabawką czy dekoracją do domu. Zapraszamy do wypożyczania i składania. Życzymy udanej zabawy.

Origami (jap. 折り紙 ori-gami; (1) składany papier, (2) kolorowy papier używany do składania figur^[1]) – sztuka składania papieru, pochodząca z Chin, rozwinięta w Japonii i dlatego uważa się ją za tradycyjną sztukę japońską. W XX w. ostatecznie ustalono, że w procesie robienia klasycznego origami nie należy ciąć, kleić i dodatkowo ozdabiać.^{[potrzebny przypis]}

Nazwa origami jest stosunkowo późna. W okresie Edo składanie papieru było nazywane orisue lub origata. Opierając się na tym samym, podstawowym czasowniku oru (składać, zginać), powstało orimono (złożony przedmiot), które przekształciło się w końcu w origami (złożony papier) pomiędzy końcem XIX a połową XX wieku.

Historia^[2]

Historia origami jest trudna do opisania, ponieważ nie istnieją już starożytne dzieła na ten temat. Papier do Japonii przywieźli z Chin buddyjscy mnisi około VI wieku. Można przypuszczać, że japońska tradycja składania papieru zaczęła się niedługo potem, ale nie wiadomo, czy było to oparte na wiedzy z Chin. Przyjmuje się, że praktyka składania papieru powstała ok. roku 700, bowiem w okresie Heian (794–1185) popularnym zwyczajem wśród arystokratów było ozdobne zawijanie listów i prezentów w wartościowy papier.

Przez następne tysiąc lat sztuka składania była ograniczona do religijnego użytku ceremonialnego, ponieważ papier był nadal drogi. Dopiero rozwój papiernictwa jako jednego z wielu rzemiosł, które rozwinęły się, gdy władze zachęciły panów feudalnych (daimyō) do tworzenia lokalnego przemysłu w okresie Edo (1603–1868) spowodował szeroką dostępność dobrej jakości papieru i mógł być wykorzystywany także do origami jako sztuki. W okresie Meiji zaczęła być ona przedmiotem nauczania w szkołach podstawowych. Uczniowie po dziś dzień uczą się origami – dzięki temu mają okazję poznać podstawy geometrii itp.

Jednym z pierwszych, niereligijnych zastosowań złożonego papieru było noshi, rodzaj złożonego klina, cienkiego paska, który dodany do prezentu jest znakiem szczęścia^[3], podobnie jak formalne opakowanie tsutsumi^[4]. Pierwszymi znanymi origami były tworzące parę motyle, które zdobiły butelki sake na weselach shintō, symbolizując państwa młodych^[5]. Napisał o tym w krótkim wierszu Saikaku Ihara w 1680 roku^[6].

Pierwszą książką o origami była Tsutsumi-no-Ki, opublikowana w 1764 roku. Zawierała ona instrukcje składania noshi i tsutsumi. Natomiast pierwszym podręcznikiem z ilustracjami, traktującym origami jako rozrywkę, były: „Tajniki składania tysiąca żurawi” (Hiden senbazuru orikata), opublikowane w 1797 roku. Pokazano w nich podstawowe instrukcje graficzne sposobów składania różnych form żurawi, japońskiego symbolu szczęścia i długiego życia.

Origami w świecie spopularyzowali Akira Yoshizawa i Lillian Oppenheimer (w latach 50. XX wieku). Yoshizawa był twórcą dziesiątków tysięcy oryginalnych projektów. W 1954 roku opublikował książkę pt.: Atarashii origami geijutsu („Nowa sztuka origami”), która stała się m.in. podstawą stworzenia systemu Yoshizawa-Randlett służącego tworzeniu diagramów zagięć papieru.

W dzisiejszych czasach przy tworzeniu origami używa się przeważnie pojedynczego arkusza kolorowego (lub we wzory) papieru, nazywanego chiyogami^[7] wykonując jedynie zgięcia bez kleju i nożyczek. Jednak nie zawsze tak było i istnieją inne techniki, które pozwalają na cięcie, gdy niektóre metody obejmują łączenie wielu arkuszy. "Modularne" origami używa wielu złożonych kształtów, aby utworzyć większą konstrukcję, podczas gdy "składanie na mokro" pozwala na tworzenie zakrzywionych kształtów. Natomiast "origami akcji" odnosi się do origami podobnych do zabawek, takich jak skaczące żaby.

Jedną z odmian origami, która odeszła od tradycyjnego założenia składania tylko z pojedynczego kwadratowego arkusza papieru, jest origami modułowe. Większość modeli modułowych przedstawia bryły geometryczne o wysokiej symetrii. Składa się je z wielu identycznych lub podobnych modułów, zaś każdy moduł jest składany z osobnego arkusza papieru. Liczba modułów wchodzących w skład modelu może wynosić od zaledwie dwóch (czworościan foremny) do kilkuset a nawet więcej (np. złożone bryły przypominające kształtem fulereny).

Inżynieria origami

W obecnej dobie origami nabrało zupełnie nowego znaczenia o ogromnej skali. Jest wykorzystywane jako rozwiązanie dla wielu zastosowań w inżynierii, technologii i medycynie. Składanie może być wielkim atutem, gdy przestrzeń jest ograniczona i może być używane jako zwarty system, który przekształca się w strukturę 3D o zmiennej funkcjonalności. Origami można rekonfigurować, aby zmieniać kształty, funkcjonalność i właściwość. Ze względu na postępy w komputerach i matematyce, bardziej złożone algorytmy składania geometrycznego są możliwe dla nieskończonych zastosowań w dziedzinie nauki, technologii i inżynierii^[8]. Pradawna sztuka origami o niekończącym się potencjale przeszła długą drogę od kwadracika papieru, poprzez skomplikowane i niezwykle pomysłowe figury, ozdoby i przedmioty codziennego użytku, aż do instalacji w kosmosie^[9].

Origami – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ciekawostki
- Światowy Dzień Origami zainspirował powstanie wielu międzynarodowych konkursów, w których biorą udział artyści z całego świata
- W Japonii origami jest często używane w ceremoniach ślubnych jako symbol pomyślności i długowieczności
- Istnieje technika origami znana jako "modular origami", która polega na łączeniu wielu złożonych kawałków papieru w jedną strukturę
- W 2017 roku powstał rekordowy model origami, który składał się z 48 000 złożonych elementów papierowych
- W Chinach origami nazywa się "zhezhi" i ma długą historię sięgającą ponad 2000 lat
- W niektórych krajach origami jest wykorzystywane w terapii, pomagając dzieciom z zaburzeniami rozwoju
- W 2008 roku powstała "Origami for the World" - projekt, który łączy origami z działaniami na rzecz ochrony środowiska
- Wiele osób wierzy, że złożenie 1000 papierowych żurawi przynosi szczęście i spełnienie życzeń
- Origami ma zastosowanie w nauce, w tym w inżynierii i biologii, gdzie techniki składania są wykorzystywane do tworzenia złożonych struktur
- W Korei Południowej origami jest częścią programu nauczania w szkołach, gdzie uczy się je jako formy sztuki i matematyki
- W niektórych kulturach origami używane jest jako forma medytacji, pomagająca w osiąganiu spokoju umysłu
- Technika origami jest także stosowana w projektowaniu nowoczesnych materiałów, takich jak elastyczne struktury i mechanizmy.
Miś Kudłatek – telewizyjny serial animowany dla dzieci, powstały w latach 1971–1973 według scenariusza Władysława Nehrebeckiego, w opracowaniu plastycznym Janusza Stannego. Bohaterami są miś Kudłatek, jego właścicielka Agnieszka oraz pies Łaciatek. Powstał w Studiu Filmów Rysunkowych w Bielsku-Białej.

Miś Kudłatek - serial animowany, który powstał w latach 1971-1973 w Studiu Filmów Rysunkowych w Bielsko-Białej. Serial ten składa się z trzynastu dziewięciominutowych odcinków i jest skierowany do najmłodszej widowni aczkolwiek i my, stare konie, z sentymentu też go czasem obejrzymy :)
Scenariusze do wszystkich odcinków napisał Władysław Nehrebecki, który niektóre z nich również wyreżyserował.
Bohaterami tej animowanej serii są miś Kudłatek, jego właścicielka Agnieszka oraz pies Łaciatek.

Bajka ta mimo swej prostolijności posiadała również charakter wychowawczy bowiem ukazywała nam, kiedy oglądaliśmy ją jako dzieci, jak i obecnym maluchom przeróżne niebezpieczeństwa, na które byliśmy narażeni chociaż nigdy z tego nie zdawaliśmy sobie sprawy np. wybieganie na ulicę, zabawa na strychu z zapalona lampą naftową.
Oprócz ostrzegania nas przez różnymi niebezpieczeństwami bajka ta uczy nas również utrzymywania dobrych relacji z otoczeniem a także pobudzała naszą wyobraźnię. Kudłatek pod wpływem opowiadań jego właścicielki - Agnieszki, uruchamiał swoją wyobraźnię i z niewielkiej ilości piasku wyobraźnią stworzył piracką twierdzę. Wyobraźnia pomagała nam, w tamtych czasach, również dobrze się bawić i to bez pomocy komputera oraz drogich elektronicznych gadżetów.
Na przykładzie przyjaźni Kudłatka z Łaciatkiem oraz innymi zwierzętami a także ludźmi bajka ta również promuje przyjacielskie relacje. Trzeba przyznać, że choć Kudłatek był nad wyraz sympatyczny oraz wywoływał uśmiech na naszej twarzy to pozostawiony przez chwilę bez opieki potrafił wpakować się w porządne kłopoty. Tak więc pies Łaciatek miał łapy pełne roboty opiekując sie Kudłatkiem.

Kudłatek oprócz popadania w tarapaty i psocenia miał też dar do łatwego nawiązywania przyjaźni z różnymi zwierzętami, z którymi potrafił się znakomicie bawić a jak była taka potrzeba to i pomóc.
Sam miś jest postacią zabawną i przyjacielsko nastawioną do świata a sceny z jego udziałem sa dobrą okazją do odniesień do rzeczywistości i realnych przeżyć dziecka.

Miś Kudłatek czasami potrafił się nam mylić z Misiem Kuleczką (bajką produkcji czechosłowackiej) ale to zrozumiałe, że po tylu latach pamięć może być zawodna.
Jeśli chodzi o głosy aktorów to nie jestem w stanie tego ogarnąć a w internecie nie było nigdzie napisane. Wiem natomiast że w głosie psa Łaciatka rozpoznałem głos kucharza z serii przygód o Baltazarze Gąbce.

https://youtube.com/playlist?list=PLdD_ZqnsrJc-LVaXsIeUlTKDkeytFxNB_&si=v_S9FzbFaZLvDW-6